شاخصه‌های معنایی ولایت تکوینی در اندیشه متفکران معاصر شیعی

علی‌رغم وجود برخی مفاهیم و آموزه‌های شیعی مندرج در «ولایت تکوینی» همچون معجزات، کرامات، علم غیب و دیگر شئون خاص امام در هستی، این اصطلاح در تاریخ و کلام شیعه نوظهور است. لذا برای یافتن جایگاه این آموزه در تفکر کلامی شیعه، بررسی تاریخ اندیشه ولایت تکوینی و سیر تطور آن ضروری است. از آنجا که مرحله نخست در مطالعات تاریخ اندیشه تعریف موضوع پژوهش است، در بررسی تاریخ اندیشه ولایت تکوینی نیز دست‌یابی به تعریفی جامع از این اندیشه برای آغاز کار الزامی است. در این مقاله با واکاوی اصطلاح «ولایت تکوینی» در ادبیات معاصر شیعی از نخستین کاربردهای آن در قرن سیزدهم و سپس پی‌جویی روند مصطلح‌شدن این اصطلاح در اندیشه علمای شیعی تاکنون، می‌کوشیم معنای جامعی از این اصطلاح به دست آوریم و در نهایت به دلیل وجود رویکردهای متنوع راجع به این ایده، ولایت تکوینی را در قالب چندین شاخصه معنایی ترسیم کنیم.